Hoe zit het ook alweer met vakantiedagen, zeker in deze toch nog bijzondere (corona)tijd? Om de vakantieperiode in goede banen te leiden, zal de werkgever de nodige actie moeten ondernemen. Hieronder de belangrijkste aandachtspunten.
Schriftelijk wijzen op vervaltermijn vakantiedagen
Per 1 juli 2021 vervallen in principe de wettelijke vakantiedagen die werknemers in 2020 hebben opgebouwd. De werkgever is verplicht om werknemers schriftelijk op die vervaltermijn te wijzen en ze de kans te geven om de vakantiedagen nog op te nemen. Uit rechtspraak blijkt dat als een werkgever de werknemer niet op tijd of niet duidelijk genoeg informeert over de vervaltermijn, de werknemer zijn recht op de niet opgenomen wettelijke vakantiedagen alsnog behoudt. In dat geval verjaren deze dagen vervolgens pas vijf jaar na het jaar van opbouw, net als de zogenaamde bovenwettelijke dagen (de dagen die worden toegekend boven op het wettelijk vereiste aantal dagen).
Het is dus zaak om werknemers zo snel mogelijk schriftelijk te herinneren aan het verval van hun (wettelijke) vakantiedagen en ze ook daadwerkelijk in staat te stellen de uren nog vóór 1 juli 2021 op te nemen. Wanneer dit laatste niet mogelijk is, bijvoorbeeld vanwege de (verwachte aankomende) drukte in de horeca of retail, dan zou de werkgever werknemers kunnen aanbieden om de vervaltermijn te verlengen en afspraken kunnen maken over het (meer verspreid) opnemen van vakantiedagen in de komende maanden. Let wel, afkoop van wettelijke vakantiedagen is niet toegestaan (dat mag alleen bij einde dienstverband).
Vaststelling vakantie conform de wensen van de werknemer
Vakantie zal in beginsel worden vastgesteld conform de wensen van de werknemer. Een vakantie-aanvraag mag alleen worden afgewezen vanwege gewichtige redenen, bijvoorbeeld als afwezigheid van de werknemer tot grote organisatorische problemen leidt. Het is niet voldoende om als werkgever te zeggen dat er handjes nodig zijn, zeker niet als dat ook anders opgelost kan worden. De werkgever mag de werknemer dus in principe niet verplichten om vakantiedagen op te nemen, maar bijvoorbeeld wel vragen om de vakantiewensen voor een bepaalde periode kenbaar te maken. Daarnaast kan de werkgever in beperkte mate verplichte (collectieve) vakantiedagen aanwijzen ofwel bepalen dat het nemen van vakantie in bepaalde (drukke) perioden niet mogelijk is. Ook lijkt er tegenwoordig meer behoefte aan een ‘flexibel feestdagenbeleid’, waarbij werknemers zelf kiezen of ze op een feestdag wel of niet werken. Die afspraken moeten dan wel zijn opgenomen in de arbeidsovereenkomst of een reglement/handboek, rekening houdend met een eventuele CAO. Let daarbij op dat de Ondernemingsraad instemmingsrecht heeft ten aanzien van een vakantieregeling.
Maak afspraken over reizen naar het buitenland
Als de werknemer terugkeert uit een land met een hoog risico op COVID-19 (code oranje/rood), moet de werknemer 10 dagen in quarantaine, welke periode kan worden verkort als de werknemer na vijf dagen quarantaine bij de GGD negatief test op het coronavirus. Het is aan te raden om werknemers van tevoren duidelijk te maken welke regels er gelden ten aanzien van reizen naar verhoogd risicogebied en terugkeer op het werk. Het ligt daarbij voor de hand dat de consequenties van het reizen naar een land waarvoor code oranje geldt, voor rekening komen van de werknemer. Als het werk bijvoorbeeld door de quarantaineplicht niet verricht kan worden, kan je afspreken dat dit de werknemer vakantiedagen kost (ofwel geen loon als er onvoldoende vakantiedagentegoed is).
Daarnaast is het verstandig om tijdig na te denken over de aankomende vakantieperiode en onder meer vakantieroosters te maken. De werkgever kan de werknemer vragen om voor een bepaalde datum de vakantiewensen kenbaar te maken. Let op: als de werknemer dit schriftelijk doet en de werkgever de aanvraag wil weigeren, moet de werkgever dit binnen twee weken na indiening van de aanvraag schriftelijk aan de werknemer laten weten.
Tot slot
De aankomende vakantieperiode vergt dus de nodige aandacht en actie van de werkgever. Wij kunnen hierbij uiteraard helpen, bijvoorbeeld met het opstellen van duidelijke regels om voorafgaand aan de vakantieperiode aan de werknemers te communiceren, maar ook met het opstellen van structureel (flexibel) vakantiebeleid.
